Prof. Jacek Kuźnicki nagrodzony za przełomowe badania nad neurodegeneracją i długowiecznością
Prof. dr hab. Jacek Kuźnicki został uhonorowany Nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za ponad czterdzieści lat pracy naukowej i wkład w rozwój badań nad chorobami neurodegeneracyjnymi oraz długowiecznością. Jego osiągnięcia, w tym identyfikacja kluczowych białek związanych z neurodegeneracją i badania nad genetyką stulatków, zrewolucjonizowały podejście do zdrowia i procesów starzenia się organizmu.
Ekspert w badaniach nad chorobami neurodegeneracyjnymi
Prof. Kuźnicki jest uznanym neurobiologiem, specjalizującym się w mechanizmach molekularnych chorób takich jak choroba Alzheimera, Parkinsona i Huntingtona. Jego badania nad homeostazą wapnia oraz wewnątrzkomórkową sygnalizacją przyniosły kluczowe odkrycia, które mogą przyczynić się do skuteczniejszych metod diagnostycznych i terapeutycznych.
W latach 70. odkrył znaczenie kalmoduliny w aktywacji enzymów, co było przełomem w zrozumieniu procesów biochemicznych w komórkach. Późniejsze badania zaowocowały identyfikacją kalcykliny oraz białka CacyBP/SIP, kluczowych dla regulacji wapniowej i procesu ubikwitynacji, które odgrywają istotną rolę w neurodegeneracji.
Inicjator badań nad długowiecznością
Jednym z najbardziej innowacyjnych projektów prof. Kuźnickiego jest program PolStu, realizowany od 2002 roku. W jego ramach zgromadzono unikalny materiał genetyczny od 300 polskich stulatków, a ich limfocyty zostały unieśmiertelnione, co pozwala na dalsze badania nad genetycznymi i biologicznymi czynnikami długowieczności.
To przedsięwzięcie umożliwiło współpracę z zespołami naukowymi z Izraela i Holandii, co dodatkowo wzbogaciło dostępne dane oraz poszerzyło wiedzę na temat mechanizmów wpływających na długowieczność.
Współzałożyciel prestiżowego instytutu badawczego
Laureat odegrał kluczową rolę w powstaniu Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej (MIBMiK), którym kierował w latach 1999–2018. Dzięki jego zaangażowaniu instytut zdobył międzynarodową renomę i uzyskał najwyższą kategorię A+ w ewaluacji jednostek naukowych.
Za jego kadencji MIBMiK uczestniczył w 24 projektach finansowanych przez Unię Europejską, w tym prestiżowych grantach Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). Publikacje badaczy instytutu trafiały do najbardziej prestiżowych międzynarodowych czasopism naukowych.
Lider nauki i polityki badawczej w Polsce
Prof. Kuźnicki aktywnie angażuje się w politykę naukową. Był doradcą w zakresie programów badawczych UE oraz członkiem Komitetu Polityki Naukowej, a w latach 2020-2022 przewodniczył Radzie Narodowego Centrum Nauki.
Jest laureatem nagrody „Kryształowej Brukselki” za koordynację sześciu międzynarodowych projektów badawczych finansowanych w ramach 7. Programu Ramowego UE. W licznych wypowiedziach publicznych podkreśla potrzebę zmian w systemie finansowania nauki w Polsce, szczególnie odejścia od antyjakościowej ewaluacji punktowej i zwiększenia inwestycji w badania o znaczeniu przełomowym.
Nagroda za całokształt dorobku naukowego
Podczas Gali Nauki Polskiej w Toruniu profesor odebrał nagrodę, podkreślając, że wyróżnienie to jest ważnym momentem w jego karierze.
– Jestem wdzięczny za tę nagrodę, która podsumowuje ponad 40 lat mojej pracy naukowej oraz działalności organizacyjnej na rzecz polskiej nauki – powiedział prof. Kuźnicki. – Bezpieczeństwo kraju zależy od intelektualnej przewagi, jaką daje inwestowanie w wysokojakościowe badania naukowe.
Jego dorobek i wkład w rozwój nauki w Polsce stanowią inspirację dla młodych badaczy i pokazują, jak fundamentalne znaczenie ma długofalowe zaangażowanie w naukę i jej rozwój.
