Stany Zjednoczone podjęły oficjalne kroki w kierunku opuszczenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co budzi kontrowersje w środowisku międzynarodowym. Decyzja prezydenta Donalda Trumpa, silnie krytykowana przez ekspertów i światowych liderów, ma niebagatelne konsekwencje dla globalnego zdrowia publicznego i koordynacji działań w walce z chorobami zakaźnymi.
Wycofanie USA z WHO: detale i kluczowe postanowienia
Donald Trump podpisał rozporządzenie formalizujące zapowiadaną już wcześniej decyzję o wycofaniu Stanów Zjednoczonych ze struktur WHO. Proces ten ma zostać zakończony w przeciągu 12 miesięcy. Jednym z najważniejszych aspektów tej decyzji jest wstrzymanie przez USA finansowania organizacji. Amerykańskie składki stanowiły około 18% budżetu WHO, co w znaczący sposób wpłynie na realizację jej kluczowych programów.
Budżet WHO na lata 2024–2025 wynosi 6,8 miliarda dolarów, a strata tak istotnego wkładu finansowego może skutkować ograniczeniem działań w zakresie walki z chorobami zakaźnymi, takimi jak HIV/AIDS, gruźlica czy malaria. Na liście zagrożonych inicjatyw znajdują się również działania w sytuacjach kryzysowych, które są kluczowe dla ochrony zdrowia publicznego w skali globalnej.
Przyczyny decyzji administracji Trumpa
Donald Trump wielokrotnie krytykował WHO za jej reakcję na pandemię COVID-19, oskarżając organizację o nieskuteczność i rzekome uleganie wpływom politycznym, zwłaszcza ze strony Chin. Prezydent podkreślał również, że USA ponoszą niesprawiedliwie wysokie koszty finansowe w porównaniu z innymi państwami członkowskimi WHO.
Wraz z decyzją o wycofaniu się ze Światowej Organizacji Zdrowia administracja Trumpa ogłosiła, że Stany Zjednoczone nie będą uczestniczyć w negocjacjach nad planowanym międzynarodowym traktatem pandemicznym. Traktat ten miał na celu zwiększenie globalnej koordynacji w walce z pandemią i zapobieganiu rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych.
Reakcje WHO i międzynarodowej społeczności
Dyrektor generalny WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, wyraził głębokie rozczarowanie decyzją USA, podkreślając, że wycofanie się jednego z głównych członków organizacji stanowi poważne wyzwanie dla globalnej solidarności w dziedzinie zdrowia. Tedros zaznaczył jednak, że WHO będzie nadal realizować swoje cele, opierając się na wsparciu pozostałych członków.
– WHO działa dla wszystkich narodów, niezależnie od sytuacji politycznej. Decyzja USA to poważne osłabienie globalnej solidarności, ale nasza praca na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa ludzi będzie kontynuowana – podkreślił Tedros w oficjalnym oświadczeniu.
Głosy krytyki ze strony ekspertów
Decyzja Stanów Zjednoczonych spotkała się z ostrą krytyką zarówno w kraju, jak i za granicą. Lawrence Gostin, profesor prawa zdrowia publicznego z Uniwersytetu Georgetown, ostrzegł, że wycofanie się USA z WHO oznacza utratę dostępu do kluczowych danych oraz globalnych systemów wczesnego ostrzegania przed chorobami zakaźnymi. Eksperci obawiają się również, że brak amerykańskiego zaangażowania w struktury organizacji może zwiększyć wpływy Chin oraz zakłócić globalną koordynację działań zdrowotnych.
Co dalej z globalną współpracą zdrowotną?
Formalne opuszczenie WHO wymaga przeprowadzenia określonych procedur, takich jak powiadomienie Organizacji Narodów Zjednoczonych i uregulowanie zaległych zobowiązań finansowych. Jeśli kolejna administracja USA nie zmieni politycznego kursu, proces ten oficjalnie zakończy się na początku 2026 roku.
Decyzja administracji Trumpa stawia pod znakiem zapytania przyszłość globalnej współpracy zdrowotnej oraz zdolność społeczności międzynarodowej do skutecznego reagowania na pandemie i inne kryzysy zdrowotne. W obliczu wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, wzrost liczby chorób zakaźnych i nowe zagrożenia biologiczne, jedność międzynarodowa wydaje się kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego na całym świecie.
