Regularne badania siatkówki oka mogą stać się kluczowym narzędziem w ocenie ryzyka udaru mózgu. Naukowcy, wykorzystując sztuczną inteligencję, dowiedli, że zmiany w naczyniach krwionośnych siatkówki mogą stanowić istotny wskaźnik zdrowia mózgu i serca. To przełomowe podejście może zrewolucjonizować profilaktykę tej jednej z najpoważniejszych chorób układu krążenia.
Skan siatkówki jako wskaźnik ryzyka
Badanie, przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem ekspertów z Hong Kong Polytechnic University, objęło ponad 45 tysięcy osób w średnim wieku 55 lat. W trakcie 12,5-letniego okresu obserwacji zarejestrowano udary u 749 uczestników. Analizując aż 118 różnych wskaźników naczyń krwionośnych siatkówki, naukowcy zidentyfikowali 29 z nich jako kluczowe dla oceny ryzyka pierwszego udaru. Obejmowały one m.in. gęstość i złożoność naczyń oraz krętość i kaliber tętnic i żył.
U osób, które doświadczyły udaru, zaobserwowano zmniejszoną złożoność sieci naczyń oraz ograniczone rozwidlenie tętnic i żył. Te zmiany w siatkówce, światłoczułej tkance zlokalizowanej w tylnej części oka, mogą odzwierciedlać stan zdrowia układu krążenia – zarówno w mózgu, jak i w sercu.
Przełom w diagnostyce dzięki sztucznej inteligencji
Badanie wykorzystało innowacyjne narzędzie o nazwie Retina-based Microvascular Health Assessment System, które dzięki technologiom sztucznej inteligencji analizuje skany siatkówki. Co istotne, skuteczność tej metody była porównywalna z tradycyjnymi badaniami, takimi jak pomiar ciśnienia krwi czy poziomu cholesterolu.
Naukowcy podkreślają, że to badanie jest całkowicie nieinwazyjne, co czyni je łatwo dostępnym narzędziem przesiewowym. Już rutynowe wizyty u okulisty mogą dostarczyć lekarzom rodzinnych kluczowych informacji o ryzyku udaru, umożliwiając wcześniejsze interwencje.
Profilaktyka ma kluczowe znaczenie
Udar jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie, powodując około 6,7 miliona zgonów rocznie. Szacuje się, że aż 90% przypadków można by zapobiec poprzez eliminację modyfikowalnych czynników ryzyka, takich jak nadciśnienie, wysoki poziom cholesterolu, niezdrowa dieta czy palenie tytoniu.
W Polsce każdego roku dochodzi do około 80 tysięcy udarów, co dodatkowo podkreśla wagę wczesnej diagnostyki. Wykorzystywanie skanów siatkówki w podstawowej opiece zdrowotnej może znacząco poprawić wyniki leczenia pacjentów, jednocześnie zmniejszając wskaźniki niepełnosprawności i śmiertelności wynikające z udaru.
Dzięki prostemu i bezbolesnemu badaniu wzroku możemy spojrzeć w przyszłość zdrowia naszych mózgów i serc. Wczesne wykrywanie ryzyka i odpowiednia interwencja to klucz do skutecznej profilaktyki jednej z najbardziej wyniszczających chorób naszych czasów.
