Maleje liczba samobójstw w Polsce, ale rośnie liczba prób. Eksperci wskazują na nowe trendy
W Polsce po raz pierwszy od dekady zanotowano tak znaczący spadek liczby samobójstw – wynika z najnowszego raportu. Jednocześnie liczba prób samobójczych pozostaje wysoka. Eksperci wskazują na zmieniającą się dynamikę problemu, rosnącą świadomość społeczną oraz potrzebę dalszego rozwoju systemu wsparcia psychologicznego.
liczba samobójstw sukcesywnie maleje
Raport pokazuje, że liczba samobójstw w Polsce spada już od dwóch lat. W 2024 roku odnotowano aż o 7,4 proc. mniej przypadków niż w 2023 roku, co przekłada się na 388 uratowanych osób. To najbardziej znaczący spadek od 2014 roku. Wówczas liczba samobójstw wynosiła 6165, podczas gdy w ubiegłym roku było ich 4845, co oznacza zmniejszenie o 21 proc. na przestrzeni dekady.
Eksperci wskazują kilka czynników, które wpłynęły na ten pozytywny trend:
- rozwój krajowego systemu profilaktyki, w tym Krajowego Programu Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym,
- stopniowe odchodzenie od negatywnych konsekwencji pandemii COVID-19, takich jak izolacja czy nauka zdalna,
- wzrost świadomości społecznej w zakresie pomocy osobom w kryzysie psychicznym.
próby samobójcze wciąż wyzwaniem
Choć liczba samobójstw maleje, wzrasta liczba prób samobójczych, co może świadczyć o większej uwadze społeczeństwa wobec osób w kryzysie psychicznym. W 2023 roku odnotowano wzrost prób o 5,9 proc., a w grupie wiekowej 0-18 lat wzrost ten wyniósł 3 proc. Eksperci zwracają uwagę, że interwencje podejmowane przez bliskich oraz odpowiednie służby mogą uratować życie.
Szczególnie alarmującym trendem jest wysoki wzrost liczby prób samobójczych wśród dziewcząt. W ciągu ostatnich lat liczba takich przypadków wzrosła aż o 315 proc. Mimo to tempo wzrostu wyraźnie spowalnia, co może być dobrym prognostykiem na przyszłość.
samobójstwa w różnych grupach wiekowych
Najbardziej znaczący spadek liczby samobójstw odnotowano wśród dzieci i młodzieży. Między 2023 a 2024 liczba samobójstw w tej grupie wiekowej zmniejszyła się o 12,4 proc. To dowód na skuteczność wprowadzonych programów wsparcia.
W grupie dorosłych w wieku 19-64 lata również obserwuje się pozytywne zmiany. W roku 2023 zanotowano spadek liczby samobójstw o 8,9 proc. w porównaniu do poprzedniego roku, co oznacza coraz lepsze wyniki działań profilaktycznych.
Seniorzy (65+) także rzadziej odbierają sobie życie. Od 2020 roku w tej grupie wiekowej liczba samobójstw systematycznie spada, co może być efektem rosnącej dostępności pomocy psychologicznej i wsparcia środowiskowego.
pozytywne zmiany i perspektywy na przyszłość
Choć liczba prób samobójczych wciąż wzrasta, eksperci podkreślają, że to efekt rosnącej świadomości społecznej i większej liczby zgłoszeń. Bliscy coraz częściej dostrzegają niebezpieczeństwo i podejmują działania ratunkowe, zanim dojdzie do tragedii.
Największym wyzwaniem pozostaje sytuacja najmłodszych, zwłaszcza dziewcząt, które są szczególnie narażone na kryzysy psychiczne. Utrzymanie trendu spadkowego w ogólnej liczbie samobójstw wymaga dalszego rozwoju systemu wsparcia, szczególnie wśród dzieci i młodzieży.
Stale przypomina się także o konieczności dostępu do pomocy psychologicznej i telefonów zaufania, które mogą być pierwszym krokiem do uratowania życia. Osoby w kryzysie mogą liczyć na wsparcie całodobowych linii pomocy, takich jak 116 111 dla dzieci i młodzieży czy 800 70 22 22 dla dorosłych zmagających się z problemami psychicznymi.
