Jak poprawić profilaktykę raka piersi w Polsce? Sprawdzone rozwiązania mogą zwiększyć liczbę badań
Skuteczna profilaktyka raka piersi – czego możemy nauczyć się od Słowenii?
Regularna mammografia ratuje życie, ale w Polsce niewiele kobiet decyduje się na badania profilaktyczne. Podczas gdy w Słowenii udział w programie przesiewowym sięga 78%, w Polsce wynosi zaledwie 31%. Kluczowym czynnikiem jest sposób organizacji badań – Słowenki otrzymują personalizowane zaproszenia z terminem wizyty, co znacząco podnosi frekwencję. Czy w Polsce możliwe jest wprowadzenie podobnego systemu?
Skuteczność słoweńskiego modelu profilaktyki
Program DORA, realizowany w Słowenii, zapewnia kobietom bezpłatną mammografię co dwa lata, eliminując bariery finansowe i organizacyjne. Kobiety otrzymują zaproszenia z wyznaczonym miejscem i terminem badania, co sprawia, że udział w programie jest wygodny i łatwy. Efektywność tego modelu potwierdzają dane – w 2021 roku aż 78% uprawnionych kobiet skorzystało z badań.
Według ekspertów kluczowym elementem sukcesu jest jasna komunikacja i przypomnienia. Edukacja na temat znaczenia mammografii oraz rozwianie obaw związanych z badaniem pomagają przełamać lęk przed diagnozą.
Polska na tle Słowenii – co warto poprawić?
W Polsce program profilaktyki raka piersi obejmuje kobiety w wieku 45-74 lat, jednak jego skuteczność pozostawia wiele do życzenia. Jednym z powodów jest brak zaproszeń na badania – system ten został wycofany w 2014 roku, co zbiegło się z gwałtownym spadkiem frekwencji (z 44% do 31%).
Badania pokazują, że wiele kobiet rezygnuje z mammografii z powodu:
- lęku przed diagnozą,
- obawy przed bólem podczas badania,
- braku świadomości znaczenia profilaktyki,
- trudności w zapisaniu się na wizytę (długie kolejki, brak informacji o mammobusach).
Jak zwiększyć udział Polek w badaniach profilaktycznych?
Eksperci wskazują, że wprowadzenie personalizowanych zaproszeń może znacząco poprawić sytuację. Wysyłanie listów generuje koszty, ale tańszą alternatywą mogą być powiadomienia SMS oraz przypomnienia w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Ponad 90% Polaków korzysta z telefonów komórkowych, dlatego taka forma informacji mogłaby skutecznie zwiększyć uczestnictwo kobiet w badaniach.
Dodatkowo warto rozważyć:
- lepszą informację o mammobusach – dostępność mobilnych jednostek powinna być szerzej komunikowana,
- angażowanie lekarzy rodzinnych – bezpośrednie rekomendacje od zaufanych lekarzy zwiększają motywację do badań,
- uproszczenie procesu rejestracji – szybka i intuicyjna e-rejestracja sprawia, że kobiety chętniej umawiają wizyty.
Profilaktyka raka piersi – o czym warto pamiętać?
Wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Dlatego każda kobieta powinna pamiętać o:
- samobadaniu piersi – wykonywanym co miesiąc,
- mammografii co dwa lata – dla kobiet w wieku 45-74 lat w ramach programu profilaktycznego,
- corocznym badaniu palpacyjnym piersi – podczas wizyty u ginekologa,
- USG piersi – zalecanym przez lekarza w razie potrzeby.
Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące zmiany, skonsultuj się ze specjalistą. Im wcześniej nowotwór zostanie zdiagnozowany, tym większe są szanse na jego wyleczenie.
Czy Polska pójdzie śladem Słowenii?
Doświadczenia Słowenii pokazują, że dobrze zorganizowany system zaproszeń, rozwój mobilnych jednostek diagnostycznych i edukacja społeczna mogą realnie zwiększyć udział kobiet w badaniach mammograficznych. Wprowadzenie skutecznych działań w Polsce może przyczynić się do uratowania tysięcy istnień.
